Bron: In 1873 schrijft de Britse ambassadeur in Berlijn, Lord Odo Russell, een brief naar de Britse minister van buitenlandse zaken, Lord Granville:
Berlijn, 11 februari 1873
Beste Lord Granville,
Vorst Bismarck vroeg me gisteravond na het diner om met hem een pijp te roken in de salon. In de eerste plaats wilde hij mijn medewerking verkrijgen bij het weerleggen van laster. Het was hem ter ore gekomen, dat Prinses Sophie van Württemberg, koningin van Nederland, die, om onbegrijpelijke redenen die alleen zijzelf kende, een fervent tegenstandster was van Pruisen en van de Duitse eenheid, erin geslaagd was tijdens haar talrijke reizen naar Engeland het idee te verspreiden dat Pruisen van plan was Nederland te annexeren met het oog op het verkrijgen van kolonies en een vloot voor Duitsland.
Hij (Bismarck) verlangde noch naar kolonies noch naar een vloot. Kolonies zouden in zijn opinie alleen zorgen voor verzwakking, omdat kolonies alleen verdedigd konden worden door een sterke vloot. Duitslands geografische positie vereiste niet dat zij zich zou ontwikkelen tot een sterke maritieme
macht. Een vloot die kon wedijveren met die van Oostenrijk, Egypte, Nederland of misschien Italië en nauwelijks met Rusland zou voldoende zijn voor Duitsland. Maar het zou voor Duitsland niet interessant zijn zo lang zij geen kolonies had waarmee zij kon rivaliseren met maritieme machten zoals Engeland, Amerika of Frankrijk. Veel kolonies waren hem aangeboden, hij had ze afgewezen en wenste alleen kolenstations die hem waren toegewezen door verdragen met andere landen. Duitsland was in zijn opinie nu groot en sterk genoeg.
Gebruik bron 10.
Bij deze bron kun je drie conclusies trekken:
1 Bismarck doet niet mee met het modern imperialisme.
2 Dit gesprek past bij de Duitse alliantiepolitiek.
3 Een gesprek met deze politieke strekking zal na de troonsbestijging van Wilhelm II niet meer voorkomen.
3p Ondersteun elk van deze conclusies.
ANTWOORD
Om deze drie punten te scoren moet je elke conclusie ondersteunen met de bron.
DUS:
1 – Bismarck toont zich geen voorstander van modern imperialisme, want hij wijst het hebben van kolonies (=kenmerk van imperialisme) af. Dit zie in de bron, want daar staat dat “Bismarck verlangde noch naar kolonies”
2 – Dit gesprek gaat over de alliantiepolitiek want Bismarck is uit op het behouden van machtsevenwicht. Dit zie je in de bron, want daar staat dat Bismarck niet wil ‘rivaliseren met maritieme machten’, maar juist ‘verdragen met andere wil’, dus wil hij iedere bedreiging van het machtsevenwicht voorkomen.
3 – Wilhelm II voerde een heel ander beleid. Hij was met zijn Weltpolitik wel uit op machtsvergroting van Duitsland, meer invloed in de koloniën en meer macht voor de Duitse vloot. In de bron staat juist dat de Duitse vloot nog niet zo veel voorstelt.
Berlijn, 11 februari 1873
Beste Lord Granville,
Vorst Bismarck vroeg me gisteravond na het diner om met hem een pijp te roken in de salon. In de eerste plaats wilde hij mijn medewerking verkrijgen bij het weerleggen van laster. Het was hem ter ore gekomen, dat Prinses Sophie van Württemberg, koningin van Nederland, die, om onbegrijpelijke redenen die alleen zijzelf kende, een fervent tegenstandster was van Pruisen en van de Duitse eenheid, erin geslaagd was tijdens haar talrijke reizen naar Engeland het idee te verspreiden dat Pruisen van plan was Nederland te annexeren met het oog op het verkrijgen van kolonies en een vloot voor Duitsland.
Hij (Bismarck) verlangde noch naar kolonies noch naar een vloot. Kolonies zouden in zijn opinie alleen zorgen voor verzwakking, omdat kolonies alleen verdedigd konden worden door een sterke vloot. Duitslands geografische positie vereiste niet dat zij zich zou ontwikkelen tot een sterke maritieme
macht. Een vloot die kon wedijveren met die van Oostenrijk, Egypte, Nederland of misschien Italië en nauwelijks met Rusland zou voldoende zijn voor Duitsland. Maar het zou voor Duitsland niet interessant zijn zo lang zij geen kolonies had waarmee zij kon rivaliseren met maritieme machten zoals Engeland, Amerika of Frankrijk. Veel kolonies waren hem aangeboden, hij had ze afgewezen en wenste alleen kolenstations die hem waren toegewezen door verdragen met andere landen. Duitsland was in zijn opinie nu groot en sterk genoeg.
Gebruik bron 10.
Bij deze bron kun je drie conclusies trekken:
1 Bismarck doet niet mee met het modern imperialisme.
2 Dit gesprek past bij de Duitse alliantiepolitiek.
3 Een gesprek met deze politieke strekking zal na de troonsbestijging van Wilhelm II niet meer voorkomen.
3p Ondersteun elk van deze conclusies.
ANTWOORD
Om deze drie punten te scoren moet je elke conclusie ondersteunen met de bron.
DUS:
1 – Bismarck toont zich geen voorstander van modern imperialisme, want hij wijst het hebben van kolonies (=kenmerk van imperialisme) af. Dit zie in de bron, want daar staat dat “Bismarck verlangde noch naar kolonies”
2 – Dit gesprek gaat over de alliantiepolitiek want Bismarck is uit op het behouden van machtsevenwicht. Dit zie je in de bron, want daar staat dat Bismarck niet wil ‘rivaliseren met maritieme machten’, maar juist ‘verdragen met andere wil’, dus wil hij iedere bedreiging van het machtsevenwicht voorkomen.
3 – Wilhelm II voerde een heel ander beleid. Hij was met zijn Weltpolitik wel uit op machtsvergroting van Duitsland, meer invloed in de koloniën en meer macht voor de Duitse vloot. In de bron staat juist dat de Duitse vloot nog niet zo veel voorstelt.